
Di Gabriel Singi
BUNDU TUHAN – “Boros sandad ku nopo nga Dusun, om abalantas oku mimboros do Dusun tu iti no boros sandad ku do ginumayo mantad no do tutuduk molohing ku”, ka di Neil Armstrong Jueidy (gambar) soira tinurubung montok ponongkibarasan kokomoi do boros sandad sabaagi songulun komulakan.
Maya do ralan dau mimboros nga nokoimudong tomod o boros disio do Dusun om ogumu nogi toilaan dau kokomoi do puun boros sandad do Kadazandusun.
“Osonong kopio iti slogan do “Bahasa Jiwa Bangsa”, kotumboyo oku nogi kopio diti slogan sabab nga boros toko nopo nga okon nopo ko waya do monginsomok toi ko piromutan kumaa tiso om tiso nga iti no boros o tanda do kointutunan do tinaru tokou sondiri, kointutunan do koubasanan toko om kokopio’on toko nogi ii manud-tanud dati maya diti boros sandad ii nointutunan tokou.
Boros sandad toko diti nga popokito do kowo-woyoon tokou do momusorou, gatang om tinungkus id tiso pitimungan toi komuniti toko om iti no intonodon do ponuridangan om koimogonon do sandad sondiri sosongulun om kointutunan do tianru toko. Soira nopo do momoguno toko do boros tinaru toko sondiri nga arayou sondiri om amu toko dii oikuman do popokito do boros koubasaan, iti no ii popokito do tulun nopo diri nga koilo om ondos isio do bangsa om boros koubasanan dau sondiri.
Tulun nopo miagal diti nga kiharo o kopurimanan do poingkawas kopio kokomoi do identiti saabagi tinaru Dusun. Nga id pomogunan toko nopo do baino tu komoyon do modern, pogumbalan di agayo nopo kopio nga poingkuro toko do popoimbang do kopomogunaan boros sandad om it kahantalan do minsingilo do boros sompomogunan miagal boros do English? Apangkal kopio balajar toko do boros kointutunan do suai sabab pomogunan baino nopo nga kiguno tomod do balajar do boros tinaru suai montok kalantayan om pinisahapan nayatan global.
Sundung potuu miagal dilo nga okon ko komoyon do lihuan om adaan tokou o boros tinaru tokou sondiri. Iti boros, okon nopo ko medium do piromutan nga kopokitanan nogi do sandad sondiri om kokopio’on do bansa toko. Om iri no do kitonggungan toko toinsanan tulun mamasok Kadazandusun do popotilombus diti boros sandad om koubasanan tokou.”
Montok do tonggungan do Eklizia do manampasi diti boros sandad do Kadazandusun, boros om pomusrahan nopo dii Neil kokomoi diti nga “Opurimanan ku do osonong kopio waya do Eklizia toko popotilombus diti boros koubasanan tokou tu iti nga iso nogi ralan do koponomposian do boros sandad om ralan pingsiingilaan do sukod wagu ngawi do balajar boros sondiri. Intangan toko nopo id panambayangan doid timpu diti nga pinaharo o Misa id boros do Kadazandusun. Tondig id Misa nga ogumu nogi o boros do Kadazandusun om iti no o waya do popoimagon do koilaan om koginawaan tokou diti boros do sandad. Agayo koponongkotoluadan toko kumaa Eklizia toko tu nakaanu do papamanau tonggungan miagal diti do popotonduli om popoturidong kaagu do koubasanan mimboros do boros sandad maya do Misa Tobitua. Korongou tokou nogi do ii fado-fado ngawi nga manahak pongunsuban kumaa tulun ngawi dii moi sambayang do manampasi diti boros koubasanan toko moi do otilombus iti boros sandad do atampasi. Osonong kopio o koponontudukan miagal diti id suang panambayangan tu kaanu tokou do guminawo om mupus do boros sandad tokou sondiri”.
“Sabaagi do sukod wagu Katolik, naajar om notudukan oku do molohing ku do mangadat om momogompi do tinungkus om koubasanan ii nokotungkus montok dati. Ingkaa nogi iti boros koubasanan tokou do mositi do gompion om potungkuson kawagu do sukod wagu ii sumusuhut dati. Iti no ii tinahak do minamangun montok dati toinsanan do popowonsoi do kointutunan tokou sondiri om okon ko tumanud do kointutunan tinaru suai. Nung kaanu toko do mamagatang om monimporon do kaajalan do kotumbayaan Katolik toko, nokuro tu amu tokou kaanu do monimporon diti boros koubasanan toko sondiri? Agayo kalansanan ku do sukod wagu baino nopo nga kaanu nogi do pomusarahan miagal diti.”
Maya do pibarasan do monunurat om ii Neil diti, kaanu tokou no daa do momusorou do montok koponomposian do boros tinaru tokou sondiri lolobi po do sukod wagu do baino tu kotoguang do kobolingkangan do mingsingilo do moboros do boros koubasanan. Miagal dilo noboros dii Neil do pingkuro tokou do manampasi om monimporon id kotumbayaan do Katolik toko nga ingkaa toko nogi daa do manampasi om monimporon diti boros koubasanan tokou moi do amu atalaup om amu tumagak iti boros iid soibau do vinoun.